flottielje van versailles

flottielje van versailles

 
 
Stel je voor om s'morgens je koffie te drinken op het terras en naar de boten te kijken vanuit je tuinzetel. Welke fanaat van de zee droomt daar niet van? Stel je nu voor om op minstens 200 km van alle belangrijke havens, maar dat desondanks de schepen in je tuin zijn. Wel, het is goed mogelijk dat je me zegt ( en misschien met rede) dat ik teveel bier gedronken heb. Nochtans had iemand in zijn tuin een vloot van een 40tal schepen op een stel grote vijvers. Die man was niet  zomaar iemand, maar je moet toegeven dat het een extravagant idee is !! had je al een vermoeden ? het was de Zonnekoning.
 
Toen Lodewijk XIV koning werd was hij een kereltje van amper 5 jaar en het duurt tot zij 13 jaar eer hij het 

bewind in handen neemt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat hij niet veel verstand heeft van militaire zaken. De Franse marine had eerlijk
 gezegd een achterstand tegenover de Europese buurlanden. In 1669 bij het aantreden van Colbert als « staatsecretaris van de Marine » bedenkt hij een compleet gek idee om de koning te overtuigen van het belang van zijn vloot. Het bouwen van een vloot ( op schaal ¼) op de vijvers van het kasteel van Versailles. Hij decoreert dan het grote kanaal en het Zwitsers water met deze vloot Stel je even voor dat deze twee waterpartijen de Franse staat meer gekost hebben dan alle fonteinen van Versailles ! Feit is dat als staatssecretaris hij vooreerst een kopij liet bouwen van het belangrijkste schip van de Franse vloot : de “Eenhoorn”. Deze was oorspronkelijk voorzien als studie- en training voor oorlogsvoering, maar haar uiteindelijke bestemming was om de koning en zijn gezelschap op uitstapjes te vervoeren. Het tweede vaartuig dat gebouwd werd was de « le Modèle ». Dit miniatuur-fregat was zelfs 11 m lang.
 
Hierna werd « le Triomphant » gebouwd ; een lijnschip , driemaster, met 98 kanonnen op drie dekken. Daarna werd een galei toegevoegd aan deze ongelofelijke vloot. Deze zal uiteraard bemand worden met 52 Galeislaven ( 13 riemen van 8 m  met elk 2 roeiers. We benadrukken even dat op een “normaal” galei er 51 riemen zijn van 12m bediend door 4 tot 5 roeiers per riem ofte een totaal van ongeveer 250 galeislaven per galei.
De “Triomphant” schouwt fier zijn boegkanonnen die , zoals haar andere kanonnen, enkel voor het uitzicht dienen....men zal aan dezearmada later nog enkele handelsschepen toevoegen , een Hollandse HEU (foto) en haar verwante de Engelse YACK, een Napolitaanse felouk een jol, een Péautre, een Biskajse sloep evenals en tiental andere sloepen en in 1674 schenkt de Republiek van Venetië, gecharmeerd door deze activiteiten, aan Frankrijk een tiental gondels en hun gondeliers, waarvan enkele van een uitzonderlijk model aangezien ze uitgerust zijn met een kajuit om de passagiers te beschutten, dit terwijl de anderen van het door iedereen gekende type zijn.
 

 
Ge denkt nu toch zeker niet dat de koning eigenhandig deze boten voer!!! Was hij daartoe trouwens in staat ??? Heel deze vloot beschikte over haar eigen personeel : een scheepskapitein, een luitenant, scheepsvoorman, een scheepsmeester,  een kanonnier voor deze met kanonnen, 25 scheepslui, 13 gondeliers, een scheepstimmerman een kalefater, 52 galeiroeiers, en bij feestelijkheden een versterking van een dozijn scheepslui uit le Havre....en heel dat gezelschap uiteindelijk enkel om de hof-huishouding van de Zonnekoning, die de maling had aan de marine,  een uitstapje te bezorgen !!! Een zwaardslag in het water voor onze arme Colbert , zou ik zo zeggen...!
 
 
Als het koninklijke hof genoeg heeft van dit spelletje verdwijnt de interesse voor deze vloot (waarschijnlijk door het verouderen van de scheepjes) en laat men haar verder rotten in een hoekje. Bij een bezoek aan het kasteel van Versailles kan men nog enkele restanten terugvinden, maar van de schepen is er geen enkel bewaard gebleven, of toch evenwel niet zo helemaal!!!
 
Inderdaad ! op zaterdag 27 april 2019 (van 10h00 tot 16h00) « la licorne » ofte « de Eenhoorn » zal deze het kanaal van ... Brussel bevaren... als een begin....., en, hopelijk kunnen we ze ook eens bewonderen, varend op de wateren waar haar illustere voorganger de hofhouding van de Zonnekoning amuseerde !!!

photo 1: vue perspective du basin d'appolon et du grand canal avec sa flottille, guache, rehauts d'or,Vélin (papier), vers 1705, chateau de Versailles et de Trianon, MV8280.INL Dessin 838
photo 2: copyright RMN /Droits Reservés 
photo 3; copyright bibliothèque nationale de France/ photographie de Amélie Halna de Fetay (auteur de "la flotyille du grand canal de versailles à l'epoque de Louis XIV: diversité technicité et prestige")
photo 4: copyright RMN/ Gerard Blot 
photo 5: photo de Nicolas Joschko - Atelier Marin, Bruxelles, 2019